Concrete hulp toch nabij?

Geschreven door: Dewi Deijle
Geplaatst op www.ojau.nl, 29 juni 2020

Vandaag hebben Christine Verhaagen (medeoprichter van stichting Mijn Roots) en ik een lang, maar naar ons idee goed gesprek gevoerd met het ministerie van Justitie en Veiligheid over concrete hulp voor geadopteerden uit Indonesië: financiële tegemoetkoming voor geadopteerden die willen weten waar ze vandaan komen en hier ook het recht op hebben (afstammingsrecht en recht op waarheidsvinding).

De geadopteerde als uitgangspunt

Hier zijn wij altijd duidelijk in geweest: een geadopteerde moet zelf kunnen uitmaken hoe hij of zij een zoektocht uitvoert (zelf, via stichting Mijn Roots of via andere weg). Ook hebben we het belang van financiering voor een DNA project in Indonesië benadrukt (middels internationale DNA databank), want helaas is dat voor veel geadopteerden nog de enige optie om eventuele familierechtelijke banden te achterhalen. En uiteraard voor de moeders in Indonesië die hun kind zijn kwijt geraakt, zouden DNA testen beschikbaar moeten komen.

Financiering

Binnenkort komt het ministerie met een voorstel voor een pakket aan maatregelen, dat een zoektocht naar waar je vandaan komt kan versterken. Daarbij wordt rekening gehouden met de input die vanuit de landspecifieke belangenorganisaties is gegeven. Zo ook door stichting Mijn Roots.

Aan ons is medegedeeld dat het ministerie niet perse aan die € 1,2 miljoen die minister Dekker heeft toegezegd hoeft vast te houden, maar dat dit bedrag meer gezien kan worden om op korte termijn een hulppakket op te kunnen starten. Ondertussen kan dan verder worden onderzocht wat voor langere termijn nodig is aan financiering maar daarvoor wordt het rapport van de commissie Joustra afgewacht, die met aanbevelingen zal komen.

Ze willen de mogelijkheden van een fonds onderzoeken, dus voor geadopteerden die daaruit een bedrag kunnen krijgen om in te zetten voor een zoekactie naar biologische familie. De geadopteerde kan dan zelf bepalen hoe de zoekactie in te zetten (zelf doen of met behulp van een belangenorganisaties zoals, voor wat betreft Indonesië, stichting Mijn Roots). In feite waar ik namens stichting Mijn Roots vanaf het begin af aan voor heb gepleit. Voorts zou het goed zijn als er rechtsmiddelen openstaan tegen een besluit over een financiële tegemoetkoming. Tenminste, als er een risico aanwezig is dat een aanvraag voor een bedrag om welke reden dan ook afgewezen kan worden. De geadopteerde zou dan bezwaar moeten kunnen indienen om op meer toegankelijke wijze, dus bestuursrechtelijk, voor zijn rechten op te kunnen komen.

De projectmedewerkers gaven ook aan om de belangenorganisaties die er zijn, organisatorische / financiële ondersteuning te bieden en wil het ministerie iets doen met een DNA databank (hoe dat eruit gaat zien is nog volstrekt onhelder). Niet alleen financiering in verband met rootszoeken voor iedere geadopteerde die daar behoefte aan heeft, het zou bijvoorbeeld ook goed zijn dat de voorlichtingsbijeenkomsten die stichting Mijn Roots nu op eigen krachten organiseert vanuit de overheid worden gefinancierd. Last but not least, het is naar onze mening essentieel dat er een adequaat nazorgpakket voor geadopteerden komt.

Terugwerkende kracht

Ook vinden wij dat geadopteerden met terugwerkende kracht een tegemoetkoming zouden moeten ontvangen, want velen hebben al heel wat geld gespendeerd aan een zoektocht (al dan niet zelf uitgevoerd of via stichting Mijn Roots, of tot 2016 door het Fiom), los van of een zoektocht succes heeft opgeleverd. Helaas hebben velen geen succes behaald als gevolg van illegale praktijken in adopties: waarom zouden geadopteerden zelf voor de kosten moeten opdraaien om de misdaden die zijn begaan omwille van hun adoptie, en waartegen ze zich als baby / kind niet konden verweren, op te lossen? Los daarvan zou iedereen zijn afstammingsrecht tot gelding moeten kunnen maken.

Tijdsdruk

De tijd dringt en de personen van het ministerie met wie we vanmorgen hebben gesproken, zien dat gelukkig ook in. Het ministerie gaat de uitkomst van de Commissie Joustra dus niet afwachten, want die is pas medio februari 2021 klaar met zijn onderzoek naar adopties in het verleden, zoals we in ons vorige bericht 'massaclaim in voorbereiding' meedeelden en dat wij daar niet erg amused over waren. Onlangs hebben we daar een officieel bericht over gehad (zie document onderaan). Gelukkig hoeven we daar dus niet op te wachten voor wat betreft concrete ondersteuning op korte termijn, tenminste zo lijkt het er nu naar uit te zien. Het zou mooi zijn als een massaclaim helemaal niet meer nodig is, hoewel we graag willen dat de Nederlandse Staat eens erkent dat er fouten zijn gemaakt. Hiervoor zullen we dus wel het rapport van de commissie Joustra moeten afwachten. Op 16 juli 2020 heb ik een gesprek met de commissieleden zelf.

Ons standpunt over de verdeling van het geld via het ministerie en niet via een andere partij zoals het Fiom, was bij het ministerie ook voldoende helder. Geadopteerden zouden namelijk met zo min mogelijk bureaucratie te maken moeten hebben, en vinden wij dat er sprake is van belangenverstrengeling als Fiom een rol zou krijgen hierin. Ook als er een fonds komt is het wenselijk dat het ministerie van Justitie de uitvoering op zich neemt (korte lijnen, zo min mogelijk bureaucratie). Als dat niet mogelijk is, belangrijk dat er een onafhankelijke organisatie betrokken raakt en niet het FIOM.

Het is bij het ministerie natuurlijk al lang bekend wat allemaal nodig is aan financiering en voor wie, want we zijn hier al een lange tijd mee bezig. Het ziet ernaar uit dat er binnen afzienbare tijd eindelijk concrete beslissingen genomen gaan worden en wij in deze strijd naar rechtvaardigheid worden erkend. Echter, eerst nog maar zien wat er daadwerkelijk gaat komen, en dan geloven. Of de massaclaim echt van tafel kan, is dus nog niet met zekerheid te zeggen.

Erkenning stichting

De projectleiders die dit Roots traject vanuit het ministerie coördineren, hebben zich in de vindbaarheid van en in de organisatie van stichting Mijn Roots verdiept en gaven aan onder de indruk te zijn van diens expertise, werkwijze, opgebouwde netwerk en (media)bekendheid zowel in Indonesië als in Nederland.

De aanvragen voor een zoekactie blijven binnenstromen bij stichting Mijn Roots. Als een geadopteerde de (bijkomende) kosten voor een zoektocht kan betalen (want lang niet iedereen kan dat, zo is gebleken), biedt dit voor de stichting ook meer mogelijkheden om (vervolg)acties te ondernemen voor een hogere slagingskans. Hoe fijn zou het zijn als het aantal succesvolle zoekacties, al dan niet met behulp van een DNA databank, in de toekomst hoger kan worden.

Nu met smart afwachten hoe het op de korte en de lange termijn werkelijk gaat uitpakken. Stichting Mijn Roots en ik houden jullie op de hoogte.

⇒ Brief belangengroepen getekend 25062020-verlenging onderzoek com Joustra

Terug naar dossier adoptiezaken