ZZP'er worden? Doen!
Blogartikel door: Dewi Deijle
Gepubliceerd op www.ojau.nl, 20 april 2017
Geeft jouw huidige baan je geen voldoening meer, of komt er een reorganisatie aan op je werk, of zit je momenteel in de WW of Bijstand? #Ondernemingszin en wil je een start maken als #ZZP'er? Doen! Geef jouw talenten niet op, laat je #inspireren en denk in mogelijkheden. Stel het niet uit, maak nu jouw ondernemingsplan en start met richting geven aan jouw nieuwe uitdaging.
Een nieuwe uitdaging is natuurlijk heel erg spannend en het kan jou wellicht een enorme energie boost geven. Super! Maar, let wel even op een aantal zaken. Zelfstandige worden doe je niet zomaar even. Hoewel het niet al te ingewikkeld hoeft te zijn, het is wel erg belangrijk dat je beslagen ten ijs komt en een goede basis creëert voor jouw idee. Een goede basis creëer je door het ondernemingsplan op de juiste manier en zo volledig mogelijk vorm te geven voordat je daadwerkelijk start. Er zijn zeker een paar belangrijke aspecten om over na te denken en die jij in jouw ondernemingsplan kunt verwerken.
Wat van jou een goede ZZP'er maakt
Als jij jarenlang hard en succesvol voor dezelfde werkgever hebt gewerkt, kan het zijn dat jij even bent vergeten waar jij allemaal (nog meer) goed in bent of wat jij zou willen bereiken in de (nabije) toekomst. Misschien wil je hetzelfde werk blijven doen maar dan lekker op jezelf. Een echte hersenbreker kan het worden als jij helemaal niet meer dezelfde soort werkzaamheden wil uitvoeren. Na een jarenlange sleur ben jij misschien wel toe aan iets heel anders. Dan zal jij over andere mogelijkheden moeten nadenken. De vraag is dan, wat kan jij allemaal nóg meer? Wat is jouw ambitie of passie, jouw intrinsieke motivatie, en waar liggen jouw vaardigheden en competenties? Heb jij voldoende opleiding genoten en kennis van zaken? Of ben je gewoon ergens enorm goed in? Wat maakt van jou een goede ondernemer?
Ga hier eens voor zitten en zet de uitwerking ervan gewoon lekker op papier. Het is belangrijk om de antwoorden goed onder de loep te nemen, juist omdat het ondernemerschap in het begin bepaalde onzekerheden met zich mee kan brengen. Als jij noodgedwongen een eigen onderneming gaat starten, bijvoorbeeld na een reorganisatie bij de vorige werkgever en je hebt nog geen passende baan kunnen vinden, is het wellicht lastiger om gemotiveerd te kijken naar wat jouw onderneming skills zijn. Toch doen! Onderzoek ook of het ZZP-schap echt iets is wat jij wil en of het in jouw situatie realistisch en haalbaar is.
De grootste vraag is dan ook; ben jij bereid om te investeren in jouw idee? En dan heb ik het natuurlijk ten eerste over de mentale investering.
Als jij deze vraag bevestigend kan beantwoorden, kijk dan ook eens naar jouw visie en met welk doel jij een eigen onderneming wil starten. Wat wil jij bereiken en binnen welk tijdsbestek wil jij dat bereikt hebben? Te hoge verwachtingen of te hoge eisen stellen kán op den duur een demotiverend effect hebben op jouw ondernemingszin. Maar alles hangt natuurlijk af van alle omstandigheden, zoals jouw persoonlijke situatie. Een SMART-doelstelling kan een goede ondersteuning zijn.
Jouw unieke idee
Kijk eens naar de dienst of product waarmee jij in je hoofd rondloopt. Onderzoek de markt en hoe jij die wil gaan benaderen, de potentiële doelgroep(en), mogelijke concurrentie, trends en ontwikkelingen in jouw branche. Misschien heb jij al bepaalde ideeën in jouw hoofd. Als het aanbod al zo hoog is, zijn er wellicht unieke elementen die jij aan jouw idee kunt toevoegen. En bekijk ook welke middelen jij zoal nodig hebt: een goed werkende en aantrekkelijke website, een webshop, locatie, kantoorruimte of juist flex-plek, etc. Uiteindelijk kom het ten eerste aan op een "concept" bedrijfsformule die jij gaandeweg nog regelmatig kan bijstellen. De praktijk wijst alles uit.
Het is in de opstartfase een kwestie van flexibiliteit en aanpassen, zowel naar meer als naar minder.
De Euro's
Als eenmaal de "Wat-Waar-Waarom-Wanneer" vragen van jouw ondernemingsplan uitgewerkt zijn, vergeet dan niet de "Hoeveel" vraag erbij te betrekken, in de zin dat er ook nagedacht moet worden over een financieringsplan. Afhankelijk van onder andere de door jou aangeboden diensten en/of producten, zal jij ook moeten nadenken over een mogelijk startkapitaal, investeringskosten, vaste en variabele kosten, verwachtte omzet en financieringsmogelijkheden. Alles hoeft niet zo complex te zijn, maar een goed budgetplan is toch noodzakelijk. Je wil niet alleen lol hebben in het ondernemerschap, maar op den duur natuurlijk ook van een lekker inkomen kunnen genieten. Hoeveel jij zult moeten investeren hangt af van wat jij gaat ondernemen. Het maakt nogal een verschil of iemand een zelfstandige dakdekkersbedrijf gaat beginnen of meditatie cursussen wil gaan geven in het park. Verzeker jij jezelf tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid? Ga jij je op den duur aansluiten bij een Broodfonds? Maak een goede risico analyse en kosten-baten indicatie, afgestemd op jouw persoonlijke leefsituatie. Begroot niet te ruim, niet te krap en neem privé zaken hierin mee zoals woning, kinderen, andere toekomstplannen maar ook jouw huidige gezondheid.
Back-up plan
In het verlengde van de aspecten die te maken hebben met de Euro's, maak een back-up plan. Ervan uitgaande dat jij succesvol zal zijn, het is toch goed om realistisch na te denken over een plan B of een plan C. Die kan jij daarna gewoon weer onderin de ladekast leggen, en hopelijk heb jij die helemaal nooit nodig. Uiteraard is het risico van gevaren van buitenaf afhankelijk van jouw situatie en de soort onderneming. Er zijn een paar mogelijke risico’s waar men altijd rekening mee moet houden. Bedenk ook wat jouw mogelijkheden zijn als jij aansprakelijk wordt gesteld voor een van jouw diensten. Heb jij eventueel een beroepsaansprakelijkheidsverzekering nodig? Ga jij je aansluiten bij een beroepsvereniging?
Misschien niet echt de makkelijkste en leukste aspecten om over na te denken en het hoeft ook niet allemaal in één keer, maar onderzoek gewoon eens de mogelijkheden. Typisch van die zaken waar je eens voor kan gaan zitten op een regenachtige zondag, en die zijn er in Nederland genoeg.
Belastingen
Hoe zit het dan met de belastingtechnische aspecten, zoals omzetbelasting, de Btw-aangifte, premies voor de volksverzekeringen en de eigen bijdrage voor de zorgverzekeringswet. Als startende ondernemer kan jij, als jij aan de voorwaarden voldoet, gebruik maken van aantrekkelijke ondernemersregelingen en redelijk wat kostenposten ten behoeve van jouw eigen bedrijf, zijn belastingtechnisch aftrekbaar. Allerlei zaken waar jij wel over moet nadenken, want iemand is niet zomaar een ondernemer voor de Belastingdienst. Een apart hoofdstuk hieromtrent in het ondernemingsplan maakt jouw voorgenomen bedrijfsvoering nog inzichtelijker. Het is vooral belangrijk om een goede administratie te voeren. Het kan zijn dat jij in de eerste periode nog niet op volle toeren draait en een lage winst uit onderneming hebt. Wellicht heb jij dan weer recht op bepaalde Belastingtoeslagen. Genoeg stof tot nadenken. Maar wij zijn er nog niet helemaal...
Juridische zaken
Hier komen wij op het onderdeel waar jij misschien niet zo snel bij stil staat. Ook al ben jij op de hoogte van het bestaan van allerlei juridische rompslomp, het is wellicht goed om hierover met deskundigen te sparren, juist voor een zo volledig mogelijke uitwerking van jouw ondernemingsplan. Denk bijvoorbeeld aan het volgende:
Wil jij een eigen bedrijf starten en biedt jij diensten of producten aan die raakvlak hebben in de branche waar jij al werkt(e) voor een werkgever? Denk dan eens aan het concurrentiebeding of relatiebeding en de werking ervan. Stel, jij bent met wederzijds goedvinden ontslagen bij jouw ex-werkgever, dan staat in de vaststellingsovereenkomst wellicht iets vermeld hierover. Of een andere situatie; als jij nog part time blijft werken bij een werkgever, bekijk dan goed wat er in jouw arbeidscontract staat hierover. Als jij je niet aan een dergelijk beding houdt, dan kan jou dit behoorlijk duur komen te staan. En ook, als jij je bijvoorbeeld door andere bedrijven wilt laten inlenen, onderzoek dan eerst goed wat er in de overeenkomst tot opdracht staat vermeld over een mogelijke concurrentie- of relatiebeding.
Nog een punt. Afhankelijk van jouw ondernemingsactiviteiten zijn er allerlei contracten die van belang kunnen zijn, zoals een huurcontract, franchisecontract, een koop- en distributieovereenkomst, agentuurovereenkomst. Denk aan de opzegtermijnen, commissie, kostenverdeling, etc. Wil jij samenwerken met andere freelancers/ZZP'ers? Denk dan aan de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) die sinds 1 mei 2016 van kracht is (vervanging van de VAR). De handhaving van de DBA is echter uitgesteld tot 1 juli 2018. Het is belangrijk om je ervan bewust te zijn wat jij en de andere partij contractueel overeenkomen. Niet alleen voor nu maar ook voor in de toekomst en om belastingtechnisch safe te zitten.
En vergeet je niet de algemene voorwaarden op te stellen of tijdig eventuele benodigde vergunningen te regelen?
Starten vanuit de WW
Als jij start vanuit de WW, dan kan jij jouw uitkering behouden in de startperiode van 26 weken maar heb jij in deze weken wel recht op 29% minder WW-uitkering. Tijdens deze startperiode mag jij alle uren aan jouw eigen bedrijf besteden, zoals opdrachten binnenhalen en uitvoeren, een bedrijfspand inrichten of een winkel openen. Jij hoeft ook niet te solliciteren tijdens de startperiode. Als jij een toeslag op jouw WW ontvangt, houdt er dan wel rekening mee dat dit een voorschot is. Jouw WW-uitkering, de toeslag en de inkomsten uit eigen onderneming, kunnen namelijk tezamen boven het sociaal minimum uitkomen. In dat geval heb jij geen recht meer op een WW-toeslag. Op de website van het UWV is meer informatie te vinden hierover.
ZZP'ende vrouwen
Eenmaal een eigen onderneming en jij raakt zwanger? Vraag dan, voor de periode rond de bevalling, een zwangerschaps- en bevallingsuitkering ingevolge de regeling Zelfstandige en Zwanger (ZEZ) aan bij het UWV. Dit is geregeld in de Wet arbeid en zorg (WAZO). Of jij ook uitbetaald krijgt, hangt wel weer af van allerlei voorwaarden.
Het is nogal wat, maar hoe uitdagend is dat!
Waar jij als enthousiaste starter allemaal mee te maken kan krijgen, is afhankelijk van wat jij wil gaan ondernemen en hoe groot jij het graag wil maken. Maar klein of groot, advies inwinnen en eventueel hulp inschakelen bij het opstellen van jouw ondernemingsplan of alleen voor bepaalde aspecten daarvan, is geen overbodige luxe. De Kamer van Koophandel kan ondersteuning bieden maar het is wel handig om dan minstens het raamwerk van jouw ondernemingsplan klaar te hebben. Bedenk goed welke informatie eventueel belangrijk voor jou kan zijn. Uiteraard, alle benodigde informatie is op het World Wide Web te vinden, maar vaak her en der verspreid. Het is ook niet altijd even duidelijk of het een of het ander op jouw idee en situatie van toepassing is. Soms kan het zoeken alleen al de ondernemingszin doen afnemen, of er ontstaat "uitstel gedrag".
Het kan gebeuren dat jij door jouw enthousiasme belangrijke aandachtspunten over het hoofd ziet of dat jij simpelweg niet voldoende hebt stil gestaan bij bepaalde zaken. Zelfs al heb je het ondernemingsplan al klaar is het goed om het te laten checken door een ander (deskundige), al is het alleen maar om te kunnen bepalen dat jij over bepaalde belangrijke elementen goed hebt nagedacht.
Verder; netwerken, netwerken en nog eens netwerken. Niet alleen via LinkedIn maar ook op Facebook zijn genoeg leuke en interessante platformgroepen voor startende ondernemers of bepaalde groepen ondernemers (o.a. voor alleen vrouwen of per beroep of branche) waar jij allerlei info kunt vinden, vragen kunt stellen of ondernemende mensen leert kennen.
Kennis is macht!
Wil jij meer informatie over bepaalde aspecten die in een ondernemingsplan horen? Laat je dan adviseren door OJAU. Wij kunnen samen met jou een raamwerk ondernemingsplan opzetten en adviseren over, onder andere, de juridische aspecten.
Nogmaals het advies: wacht niet met het uitwerken van jouw idee, twijfel niet aan jouw capaciteiten, durf te ondernemen. Heel veel succes met jouw ondernemingszin!